Bakken en potten bamboekwekerij Kimmei Valkenswaard

Bamboe in bakken en potten Veel tuinprogramma’s, plantentijdschriften en internetplaatjes willen ons laten geloven dat er met de wintergroene eigenschappen van bamboe in bakken en potten simpel en snel privacy gecreëerd kan worden. Deze bakken zouden overal neergezet kunnen worden en zo het heel jaar rond het zicht op buren en muren weg kunnen nemen. Was het maar zo eenvoudig want er zijn zeker risico’s aan verbonden. We hebben de afgelopen jaren honderden mensen moeten teleurstellen omdat de maat van de gekozen potten en bakken toch echt te klein was of de verwachting van de groeihoogte te groot waren. In plantenbakjes van soms maar 30 cm breed, 30 cm diep en 1 meter lang moesten hagen gaan groeien van 2 tot 3 meter hoog. In potten die al niet veel groter waren, werden hoogtes tot 5 meter verwacht. Bamboes hebben ruimte nodig om hoogte te maken en mooi en gezond te blijven.

*De foto hierboven* laat een bamboehaag in een groot formaat bakken zien welke, met de juiste verzorging, uitvoerbaar is. Wanneer u de keuze hebt om de bamboes in volle grond te zetten is dit, met de juiste voorbereidingen, boven alles aan te raden. Als u toch besluit op om een bamboe in een bak te plaatsen, bijvoorbeeld omdat u geen andere mogelijkheid hebt, houdt dan rekening met de volgende risico’s en voorzorgsmaatregelen.

*Foto's boven:* Veel bamboes in bakken en potten die ik tegenkom vertonen verschijnselen van uitdroging en veroudering . Uitdroging in de zomer. Het groene loof van bamboes verdampt in de zomer veel water en in de beperkte ruimte van een pot is de voorraad snel op. De wortels van bamboes zijn van nature gewend om uit een groot grondoppervlakte water onttrekken. De begrenzing van bakken en potten maakt ze zeer gevoelig voor uitdroging. Een bamboe kan, wanneer deze in de zomer op een zonnige en winderige plek staat, in één dag meer verdampen dan normaal in een week in het voorjaar of een maand in de winter. Met name de hitte van de volle zon direct op de pot kan het water snel doen verdampen en de wortels beschadigen. Een druppelsysteem kan tijdens hete zomers bamboes in potten nauwelijks van voldoende water voorzien. Alleen door regelmaat handmatig extra water te geven is het mogelijk om bamboes een hete droge zomer gezond te laten overleven.
Veroudering. Bamboes blijven gezond door zichzelf te verjongen met het aanmaken van nieuwe scheuten. In een kleinere bak is hier al snel te weinig ruimte voor en houdt het verjongingsproces op. Wanneer de bak vol met wortels zit kunnen nieuwe scheuten zich nauwelijks of niet vormen. De plant hoeft niet gelijk te sterven maar langzaam wordt het blad geler en neemt de vitaliteit af. In ruimere bakken kan de veroudering langer worden uitgesteld. Men kan de plant zijn vitaliteit laten behouden door regelmatig de oude en lelijke halmen te verwijderen, bij te mesten of om de drie tot vier jaar de kluit te delen. Het vroege voorjaar is hiervoor de beste tijd.

Tekening links: In een bak van 1,8 meter lang, 30 cm breed en 60 cm hoog zal een hoge bamboe zeer gevoelig zijn voor wind en in combinatie met zon kan de plant snel uitdrogen. In de zomer wordt dit formaat bak snel te heet en in de winter gaat doorvriezen snel. Gevolg in beide gevallen is uitdroging. Tekening rechts: Een grotere bak van 3 meter lang, 1 meter breed en 1,5 meter hoog heeft daar minder last van.
Bevroren wortelkluit en harde wind. Bij strenge vorst (februari 2021) kan de wortelkluit van een bamboe in een pot boven de grond sneller bevriezen dan wanneer deze in de volle grond staat. Bij doorvriezing kunnen de wortels geen vocht meer opnemen en droogt de plant uit. Bij hoge bamboes in te kleine, losstaande bakken wordt ookt de kracht van de wind vaak vergeten. Ze zullen regelmatig omwaaien.

Tekening boven: Een bamboe van 5 tot 8 meter hoog overleeft nooit op een groeiplaats of bak van 10 meter lang bij 30-40 cm breed zoals hier op deze afbeelding. Of u moet het maandelijkse snoeionderhoud uitbesteden aan een professionele Japanse tuinman. Voor deze hoogte hebt u minimaal een breedte van 1 meter nodig. Veel foto's op internet stellen deze situatie voor als ideale oplossing in kleine tuinen. In praktijk is zo'n situatieschets dus niet uit te voeren.
Écht geen ruimte in de volle grond. In sommige gevallen zijn er echt geen opties om bamboes in de volle grond te zetten. Bijvoorbeeld als u alleen beschikt over een balkon, dakterras of betonvloer. Soms is het dan toch mogelijk om alsnog bamboes in bakken te houden maar hier zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden:

*Tekening links:* Dit zijn de minimale maten van een bak (beschut en niet in de volle zon) waarin de sterkste Fargesiasoorten zich, met de juiste verzorging, kunnen handhaven. *Foto rechts:* Deze bamboe (Phyllostachys aureosulcata "Aureocaulis") is na 8 jaren nauwelijks 2 meter hoog maar overleefd dit wel in een bak van 1 bij 1 bij 1 meter. Met extra bemesting zouden deze planten een tot twee meter hoger kunnen zijn.
1. Kies uw bak zo groot mogelijk. Een bamboe die 3 meter hoog moet worden kan nooit fatsoenlijk groeien en gezond blijven in een te kleine of smalle bak. Een minimaal formaat begint bij de afmeting 60 bij 60 bij 60 cm voor de niet woekerende Fargesia soorten maar verwacht geen hoogte van 3 meter. De minimale afmetingen van een plantenbak zijn ook afhankelijk van de soort bamboe. Zo hebben hogere bamboes (Phyllostachys) ook een stuk meer groeiruimte nodig. Met een bak van 1 meter breed, 1 meter lang en 1 meter hoog kunt u met de juiste verzorging soms jarenlang plezier hebben van uw bamboes.

*Foto boven:* Deze Phyllostachys vivax "Aureocaulis" op een binnenplaats in het van Abbe museum in Eindhoven overleeft met goede verzorging al 20 jaar en is ruim 8 meter hoog. De bak is 80 cm hoog, 6 meter lang en 4 meter breed.
2.Gebruik een goede luchtige potgrond en geef voldoende water Een voorbemeste potgrond voor kuipplanten van goede kwaliteit is het meest geschikt voor bamboes in bakken. Om de planten in conditie te houden is het belangrijk om ieder jaar extra bij te mesten. Op tijd water geven is van levensbelang.

*Foto boven:* Fargesia 'Rufa'
3. Kies de juiste soorten Niet alle soorten bamboes zijn even geschikt voor bakken of potten. Van de lagere soorten die 1 tot 2 meter hoog worden is Fargesia ‘Rufa’ de beste keuze. In de halfschaduw of schaduw kan Fargesia jiuzhaigou 1 of Fargesia demissa 'Gerry' gebruikt worden maar die zijn wat minder groen in de winter Bij de hogere soorten zijn Phyllostachys aureosulcata + variëteiten en Phyllostachys bissetii de betere opties. Op een beschutte plek kan de zuilvormige Semiarundinaria viridis toegepast worden.
Er zijn genoeg voorbeelden te vinden van mensen die er in slagen om een bamboe jarenlang in leven te houden in een relatief kleine bak. Meestal lukt dit alleen op een beschutte plaats in de halfschaduw of schaduw en krijgen de planten alle aandacht van de eigenaar. Het is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de eigenaar om de bamboes in leven te houden en hopelijk helpen deze tips om voorzichtig te zijn.